maandag 6 juli 2009

Tijd voor iets nieuws?

Hallo iedereen, van Veer kreeg ik 't wachtwoord van dit blog en bij deze dan mijn eerste bijdrage!

Theo's Tech Talk.

Sinds ik ben gaan fietsen rijd ik rond op ouderwets stalen gesoldeerde frame's en niet alleen omdat ik een 70's fanaat ben. De hele opbouw van fietsen uit die periode nodigt de berijder eigenlijk uit om zich niet alleen kostelijk te vermaken op de weg maar ook in 't schuurtje. En dat spreekt mij bijzonder aan.
Aan deze fietsen kan je nl. al het onderhoud nog zelf plegen want de techniek is dermate simpel en aanraakbaar dat niets je in de weg hoeft te staan. Veel speciaal gereedschap is niet nodig: met een setje platte conussleutels, een pignon of cassette afnemer, cranktrekker, Bahco, inbussleutelset en steek-ringsleutel set + passende schroevendraaiers kan je met enige vaardigheid de hele fiets demonteren en weer in elkaar zetten en alles netjes afstellen. Dat gaat met een chique de friemel carbon racemonster echt niet lukken; daar moet je alle boutjes met een torsiesleutel vastzetten anders draai je alles naar de klote.
Door zelf te sleutelen aan je fiets krijg je niet alleen een spirituele binding met je stalen ros, ook kan je met een gerust hart een tocht door de Sahara plannen want mocht er onderweg iets stuk gaan dan kan je het probleem relatief eenvoudig oplossen.
Alleen soms kom je als berijder van een klassieker voor een onoplosbaar probleem te staan: gebrek aan vervangende onderdelen......

Shimano Uniglide vs. Shimano Hyperglide

Shimano was als eerste begonnen met een cassette systeem. Het enorme voordeel ten opzichte van de toen standaard opschroefpignon was dat je op relatief eenvoudige wijze de samenstelling van de achtertandwielen zelf kon bepalen: je kon dan een oplopend groepje tandwielen combineren met een paar grote tandwielen voor bijvoorbeeld bergverzet. Geniaal!
Veel jaren 80 fietsen die met Shimano afgemonteerd zijn zijn dan ook uitgerust met een Uniglide cassette achternaaf.
Maar ja, achtertandwielen hebben helaas niet 't eeuwige leven en als ze versleten zijn zal 't niet meevallen vervangende tandwielen te vinden want helaas helaas.... voor 't systeem goed & wel ingeburgerd was veranderde Shimano van cassette systeem en introduceerde Shimano de Hyperglide en alleen op de laaste Uniglide naven passen ook Hyperglide cassettes.
Wat te doen als de tandwielen zijn versleten?
Drie mogelijkheden:
A) Vervang de freewheel body van je oude Uniglidecassette naaf voor een Hyperglide body. Deze link laat zien hoe dat moet en wanneer die mogelijkheid is uitgesloten: http://www.sheldonbrown.com/k7.html#transplant . Nu kan je overstappen van 6 speed naar wat je maar wil. Wel zal je dan rekening moeten houden met de as lengte maar losse assen zijn zonder probleem leverbaar. Als je naaf na al die jaren uitgewoond blijkt te zijn is 't allemaal de moeite niet, ga dan naar mogelijkheid:
B) Koop op Marktplaats -of gewoon nieuw- een Hyperglide cassettenaaf en vlecht die in je achterwiel of laat dat doen door een vakman. 't voordeel hiervan is dat je dan gelijk je fiets kan upgraden van 6 naar 7, 8 of zelfs 9 achtertandwielen + dat de beschikbaarheid van onderdelen dan gelijk gefixed is. Wel zal je dan de inbouwbreedte van de achterbrug moeten aanpassen maar voor stalen frames is dat geen enkel punt want staal kan je buigen zonder dat 't breekt (Wéér een voordeeltje van old school racers!).
C) Schaf een Hyperglide 7 speed cassette aan. Slijp nu de drie pinnen uit die de cassette vasthouden. Tik de pinnen eruit en demonteer de cassette.
Vijl nu de brede nok aan de binnenkant van 't tandwiel uit en zie: Nu past 't Hyperglide tandwiel op de Uniglide cassettenaaf!
Bouw de cassette naar wens op en gebruik 't kleinste tandwiel van de oude Uniglide cassette als borgmoer. Voordeel: de naaf kan behouden blijven en nog steeds naar believe worden samengesteld. Nadeel: feitelijk heb je nu i.p.v. 6 achtertandwielen nog maar 5 bruikbare want de kleinste is de originele en die is wellicht versleten. Maar ach, wat geeft dat? We waren toch immers van plan om wat lichter te gaan fietsen teneinde de pedaalslag op ongeveer 85 per minuut te krijgen?

3 opmerkingen:

  1. Mooi spul idd, zo'n slank, gelugd-stalen frame. Wil wel graag een kantekening plaatsen bij optie B). Want bij het upgraden van 6 naar 7,8 of 9 speed moeten ook de shifters vervangen worden. Frictie doet het vaak wel van 6 naar 7, maar de HG 7, 8 en zeker 9 functioneren toch echt beter met index-shifters.
    Bij de upgrade naar 9 sp is het dan ook zo dat de voorbladen (ergo het crankstel en daaruitvoortvloeiend de trapas) vervangen moet worden ivm de smallere ketting die gebruikt moet worden. De derailleurs (V+A) moeten dan ook. Vaak kom je dan bij het monteren van de nieuwe onderdelen evestigings problemen tegen. Waardoor de 'nieuwerwetse' onderdelen soms moeilijk en soms zelfs niet aan het 'ouderwetse' frame te bevestigen zijn.
    Dit hele verhaal kost meestal zo veel geld dat het aanschaffen van een geheel nieuwe (of nieuwere) fiets vaak de betere oplossing is. Gelukkig zijn er hier en daar, als je goed zoekt, nog mooie, nieuwe stalen frames te vinden. Want rijgenot moet er zijn! :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Job, hoe kom je erbij dat bij 't upgraden de shifters vervangen dienen te worden? Mijn Batavus heb ik ge-upgraded van naar 7, geen probleem hoor. Er is ruimte genoeg voor naar 8, naar 9 weet ik eerlijk gezegd niet maar 't lijkt me sterk dat dat ook niet zou gaan.
    Omdat over de tandwielen van een 5 pignon een 1/2 x 3/32' ketting loopt hoef je tot 8 speed geen andere voorbladen te zetten want ook over 8 speed loopt een zelfde ketting.
    9 speed heeft dunnere tandwielen, daarom is de cassette ook even breed als die van 8 speed en dus heb je een smallere ketting (1/2 x 5/64') nodig en ook andere (want smallere) voorbladen. Voor de derailleurs maakt dat niet uit, hoogop dien je Simplex derailleurs die een beperkte uitslag hebben te vervangen.
    Ergo, tot 8 speed is 't goed te doen, daarboven is de verbouwing ingrijpender. Maar hé, 8 is genoeg voor heeel veeel lol.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. mijn ervaring is dat de pignons en bladen uit de jaren 70 & 80 amper slijtage vertonen, ik heb een aantal klassiekers van 1950 tm 1980 en eigenlijk hoef ik nooit iets te doen aan de tandwielen, het trapt nooit door of blijft niet hangen. En dit terwijl de fietsen echt soms wel flink zijn gebruikt. Het is waarschijnlijk wat heftiger gebouwd, beter en harder staal (ook zwaarder) en een hardere legering aluminium.
    5 of 6 speed, voor mij is het genoeg, het gaat hem om de fun, ik hoef de bergen niet in, wat ze vroeger trouwens wel deden, petje af!

    grtz

    Arno

    BeantwoordenVerwijderen